Sıkça Sorulan Sorular
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşı olmayan kimselerin Kuzey Kıbrıs'ta emlak satın alabilmeleri için KKTC Devletinden "Emlak Alım İzni" çıkartmaları gerekmektedir. Bu standart bir prosedür olup gerek Avukatlar gerekse Noterler tarafından yapılabilmektedir. Üçüncü dünya ülkesi vatandaşları için 6-8 aya kadar sürebilen bu prosedür Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için sadece 30 ile 60 gün sürebilmektedir.
Yabancı uyruklu kişiler, Kuzey Kıbrıs'tan kişi başına 1 ev veya en fazla 1 Kıbrıs dönümü (1338m2) büyüklüğünde arazi alma hakkına sahiptirler. Evli çiftler 1 kişi olarak kabul edilir, ancak soy isimleri farklı ise 2 ayrı gayrimenkul alma hakları olabilir. Yabancı şirketler için ise bu prosedürler farklıdır.
Yabancı uyruklu kişiler "Emlak Alım İzni" almadan tapu devir işlemleri yapılamayacağından, Vergi Dairesi’ne onaylattırılmış olan satış kontratı, Tapu Dairesine de ibraz edilerek alıcının mülkiyet hakkı hukuki açıdan da yasallık kazanır.
Ayrıca, satılmış olan gayrimenkulün hiçbir şekilde üçüncü şahısların tasarrufuna veya mülkiyetine geçmeyeceğine dair bir taahhütname satıcı tarafından Tapu Dairesine kaydettirilir.
Ödeme gerçekleştikten ve alım izni çıktıktan sonra emlağın tapusu alıcının ismine çevrilir. Alıcı ve satıcı satış sözleşmelerindeki yükümlülüklerini yerine getirmişse, satıcı konutun mülkiyetini konutun bulunduğu Kaza Tapu Dairesinde alıcıya devreder. Alıcı satın aldığı gayrimenkulün "Tapu Devir Harcını" ödemekle yükümlüdür. Tapu Devir Harcı, Tapu devri yapılacağı zaman Kuzey Kıbrıs Tapu Dairesi'ne ödenmektedir. Alıcının Kıbrıs’ta ilk gayrimenkulü olması durumunda indirimli olarak satın alınan gayrimenkulün satış fiyatının %3'ü kadar devir harcı ödenmektedir. İndirim hakkını kullanmış olan tüm şahıslar için bu oran satış bedelinin %6sı'dır.
Kıbrıs’ta satın alacağınız emlak seçildikten ve fiyat konusunda anlaşıldıktan sonra, Kıbrıs’ta bir avukat aracılığı ile alıcı ve satıcı arasında; fiyat, zaman, ödeme ve teslimat koşulları, emlağın detayları gibi hususları içeren bir satış sözleşmesi (Kontrat) imzalanır.
İki taraf da imzaladıktan sonra satış artık gerçekleşmiştir. Bu aşamadan sonra Vergi Dairesi'ne "Pul Ücreti" ödenmektedir. Şu anki yasaya göre Kontrat Fiyatı üzerinden %0.5 olan Pul Ücreti kontrat imzalanmasından itibaren 21 gün içerisinde ödenmelidir. Böylece kontrat mali açıdan yasal hale gelmektedir.
Taşınmaz Malın Yabancı adına kaydı için daha önce bahsedildiği üzere Kıbrıs’ta Bakanlar Kuruluna başvurarak Bakanlar Kurulu tarafından emlak alım izni alınması gereklidir.
1. Sabit Faizli Konut Kredisi: Sabit faizli konut kredisinde, kredi alımı sırasında ilan edilen faiz vade sonuna kadar değişiklik göstermez. Aylık ödemeleriniz sabittir. Sabit faizli konut kredisi genellikle 120 aya kadar verilmektedir ancak bazı bankalar 180 hatta 240 aya kadar vade seçeneği sunabilmektedir. Yine alınmak istenen kredi miktarının tamamına kredi veren bankalar var olsa da genel olarak kredi kullandırım oranları satın alınacak konutun %70-%75’i aralığındadır.
2. Değişken Faizli Konut Kredisi: Değişken faizli konut kredisinde, başlangıç faiz oranı sabit faizli konut kredisinin oranıyla aynıdır. Ancak bankanın verdiği opsiyonlara göre en başta belirlenmek kaydıyla aylık, 3 aylık, 6 aylık veya yıllık bazda enflasyon ve diğer ekonomik gelişmeler doğrultusunda faiz oranı yenilenir.
Kuzey Kıbrıs Kat Mülkiyeti ve Kat İrtifakı Yasası, tamamlanmamış, hatta başlanmamış ancak bütün izinleri alınmış ve tapu kütükleri açılmış inşaatlardan mal almak isteyen alıcılara “Kat İrtifak Koçanı” verilmesini öngörüyor. Alıcı, kat irtifakını aldığı binayı bankaya ipotek gösterip, para alacak ve gerekirse müteahhite verip, inşaatını tamamlayacak. Ancak müteahhit hiçbir zaman kat irtifakı sahiplerinden izinsiz hiçbir şey yapamayacak. Müteahhit de inşaat yapacağı araziyi ipotek koyamayacak. İpotek koyarsa hiç kimseye satamayacak. Kat İrtifak Hakkı’nı kimseye veremeyecek. Bu şekilde alıcılar garantiye alınacak. İpotek olan araziler Kat İrtifak Yasası’na tabi olamayacağı için, hiçbir risk olmadan mal alınabilecek. Yasayla, Kuzey Kıbrıs’taki apartman yaşamı da denetim altına alınıyor ve sigortalama ile apartmanlara yönetici atanması zorunlu hale getiriliyor.
K.K.T.C Emlak piyasasında alım ve satımların yüksek olduğu iki sezon veya dönemden bahsedebiliriz.
Kuzey Kıbrıs’ta Emlak taleplerinin artış gösterdiği dönemlerden birincisi ilkbahar ve yaz aylarını kapsayan dönemdir. Mart ayından Temmuz ortasına kadar süren bu dönemde, özellikle evlilik hazırlıkları yapan gençlerin KKTC de villa veya apartman dairesi alımlarını tetiklediğini gözlemlemekteyiz.
Kuzey Kıbrıs’ta evlilik sezonunun genelde yaz ayları başlarından Eylül ayı sonuna kadar olan dönem olmasına paralel olarak, evlenecek olan gençler evlilik tarihinden itibaren ortalama iki buçuk veya üç ay öncesinden yuva kuracakları yeni ev veya apartman dairelerini seçerler ve yerleşme hazırlıklarına girerler. Bu dönemde tüm ev içi tadilat, değişiklik veya ev mefruşatı tamamlanıp, ev veya apartman dairesi evlilik tarihine kadar hazır hale gelir.
İngiltere’de yaşayan Kıbrıslı Türklerin yaz tatilleri dolayısiyle yoğun ilgi gösterdiği bu dönemde Kuzey Kıbrıs’taki arsa alımlarına da talep artmaktadır.
Kuzey Kıbrıs Emlak piyasasında Gayrimenkul alımına ilişkin yoğun talebin gözlemlendiği ikinci dönem ise Eylül ayında okulların açılmasına müteakip başlayıp, Aralık ayı ortasına kadar (yılbaşı hazırlıklarının yapıldığı dönem öncesi) geçen dönemdir.
Kuzey Kıbrıs’ta aşırı sıcakların artık azalmaya başladığı, okulların açıldığı ve de üniversite öğrencilerinin dönmeye başladığı bu dönem, ayrıca Kuzey Kıbrıs’tan alım yapan yabancı Emlak yatırımıcılarının da ilgi gösterdiği dönemdir. Bu dönemde K.K.T.C. için turistik öneme de sahip olan Girne ve Magosa bölgelerindeki daire, ev, villa ve arsa tipi gayrimenkullere de artan talep gözlemlenmektedir. Ayrıca yine bu dönemde Girne, Magosa ve Lefkoşa’da kiralık daireler ve villalara da ciddi bir talep olmaktadır.
Kuzey Kıbrıs’ta Vize Uygulaması
Suriye Arap Cumhuriyeti, Nijerya Federal Cumhuriyeti ve Ermenistan Cumhuriyeti vatandaşlarının KKTC’ne gelmeden önce yurtdışında KKTC Büyükelçiliği, Temsilcilikleri veya Başkonsolosluklarına şahsen vize başvurusunda bulunmaları gerekmektedir.
Diğer ülke vatandaşlarına giriş kapısındaki Muhaceret Memuru tarafından vize verilmektedir.
Pasaportunuz satın alma işlemlerini başlatmak için yeterlidir. İşlem başladıktan sonra emlak alma izni için ‘temiz kağıdı’ gerekmektedir.
KKTC’de herhangi bir izin almadan resmi makamların takdiri veya sizin talebiniz doğrultusunda 3 aya kadar kalma süresi tanınmaktadır. Bu size Kuzey Kıbrıs’ta calışma hakkı vermemektedir.
Mülk sahibi olmanız durumunda KKTC makamlarınca başvurunuz dahilinde Kıbrıs’ta oturma izni alınabilmektedir.
KKTC’de bir şirketin size istihdam etmek istemesi durumunda gerekli mercilere başvurarak sizin adınıza Çalışma İzni çıkartacaktır bu izin süresince K.K.T.C’de ikamet edebilirsiniz
Satış Sözleşmesi üzerinden %0.5 Pul Harcı (Alıcı tarafından ödenir) Taşınmaz Mal Devir harcı %6 (Birinci sefer için %3)
%5 KDV (Alıcı tarafından ödenir; Satıcının profesyonellik statüsüne bağlı olarak değişebilir. Satıcı profesyonel değilse Alıcı %5 KDV ödemez)
Stopaj (Satıcı tarafından ödenir)
Hibe yoluyla devirlerde farklı vergiler uygulanır; Anne ve babadan evlada hibe %0.2, Eşden eşe hibe %0.4, Dededen toruna hibe %0.4 + maliyeye stopaj ödenir.
KKTC Emlak Alım İzni
Kıbrıs’ta ev almak istediğinizde önce almak istediğiniz gayrimenkul için satış sözleşmesi düzenleniyor ardından Maliye’ye damga vergisi yatırılıyor. Sonra satış sözleşmesi tapu kaydına işleniyor. Tapu devri Bakanlar Kurulu Kıbrıs’ta Emlak Alım İzni gelince kesinleşiyor.
Bir defaya mahsus %3 Tapu Harcı Muafiyeti var. 1 adet mülk sınırsız sayıda al-sat yapılabilir. İkinci satışlarda %6 Tapu Harcı ödeniyor.
Kuzey Kıbrıs vatandaşı olmayanlar için 8 ay kadar sürebilen inceleme ve onay süreci Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının alımlarında 30-60 gün aralığında tamamlanmakta. Vergiler genelde Bakanlar Kurulu’nun alımı onaylamasından sonra tahsil ediliyor.
Kıbrıs’ta Emlak Vergisi Ne Kadar?
Kıbrıs’taki evinizin kira gelirinizden %10 oranında stopaj ödüyorsunuz. Gayrimenkulünüz için ayrıca bir gelir vergisi söz konusu değil.
Kuzey Kıbrıs ile Türkiye arasında Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması var. Bu sayede Kıbrıs’taki geliriniz yüzünden Türkiye’de ekstra bir vergi ödemeniz söz konusu değil.
Mülkünüzü satarken Tapu Rayiç Bedel üzerinden işlem yapılıyor. Bu tutar üstünden %3.8 stopaj ödeniyor, ayrıca gelir vergisi ödenmiyor.
KKTC'de arsa/arazi alım satımlarında sıklıkla dönüm, evlek ve ayak kare (ay2) ölçü birimleri kullanılmaktadır.
1 Dönüm = 4 Evlek = 14.400 ay2 = 1.338 m2
1 Evlek = 3600 ay2 = 334,5 m2
1 m2 = 10,76 ay2
Yasal olarak KKTC'de tek tip koçan bulunmaktadır. Bunlara da KKTC koçanı denilmektedir. Ancak malların kökeni açısından koçanlar üç ayrı kategoride değerlendirilmektedir:
1- Türk Koçanlı Mallar: 20 Temmuz 1974'ten önce herhangi bir Kıbrıslı Türk'ün veya Rum/Yunan olmayan yabancı vatandaşların sahip olduğu mallara denir. Bu koçanlar uluslararası devletler ve de Güney Kıbrıs Rum Yönetimi tarafından da yasal sayılmaktadır.
2- Eşdeğer Koçanlı Mallar: 1974'ten önce Rumlara ait olan, ancak 1974'ten sonra Güney'den gelen Kıbrıslı Türk Göçmenlere, Güney Kıbrıs'taki mallarına karşılık olarak, ‘Eşdeğer’ olarak verilmiş mallara denir. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan’ın hazırladığı Annan Planına göre bu koçanlar çeşitli şartlara bağlı olarak uluslararası yasalara göre geçerli sayılabilecektir.
3- Tahsis Koçanlı Mallar: 1974'den önce Rumlara ait olan ancak 1974'ten sonra KKTC devletinin önce vatandaşlarına kiraladığı sonra da tapusunu verdiği mallara denir.
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları Kıbrıs’a turist olarak girerken nüfus cüzdanlarıyla bir ay süreye kadar girebilirler. Bunun için pasaporta ihtiyaçları yoktur, ancak verilecek vize süresini geçirmemeleri gerekir.
Türk vatandaşlarının nüfus cüzdanlarıyla giriş yapabildiği ülkede yabancı ülke vatandaşlarına ülkeye girişte ve en fazla 3 aylık vize veriliyor. 18 yaş altı ve bakıma muhtaç olan, tek başına seyahat edemeyen misafirler için özel bir muvafakatname isteniyor.
Nüfus cüzdanı ile Kıbrıs’a seyahat etmek isteyen bu kişiler sadece annesi ile seyahat edecekse, babasının muvafakatnamesi, sadece babası ile seyahat edecekse, annesinin muvafakatnamesi ve anne babanın haricinde birisiyle veya yalnız gidiliyor ise anne ve babanın her ikisinin de muvafakatnamesi gerekiyor.
KKTC’de Şirket kurmanın prosedürü, şirketin, kuruluş amacına bağlıdır. Eğer şirketin hedefi, taşınmaz mal satın almaksa, şirket, Kıbrıs vatandaşı olmayanlar tarafından denetlenemez, şirketin hissedarlarının ve yöneticilerinin çoğunluğunu yabancı uyruklular oluşturamaz. Dolayısı ile bu tip bir şirketin %51’i bir KKTC vatandaşına ait olmalıdır.
Yabancı uyruklular tarafından taşınmaz mal satın alma kuralları;
Kota, Her konut için maksimum bir dönümdür ve Bakanlar Kurulundan izin almak için gerekenler belirlenmiştir. Yabancılar tarafından denetlenen şirketlere eşit olarak uygulanır. Bununla birlikte, şu var ki, şirket izin için başvuruya gerek olmadan, %51 hissenin KKTC vatandaşlarına verilmesi Bakanlar Kurulu’nun çoğunluğunun yabancı uyruklulardan oluşmaması kaydıyla daha fazla sayıda emlak edinebilir.
İstenebilir belgeler aşağıdaki gibidir;
1- Ortaklık ve sözleşme maddeleri.
2- Şirket kuruluş belgeleri
3- Her bir yabancı uyruklu hissedarın pasaport fotokopisi
4- Her bir yabancı uyruklu yönetici için yine yukarıda sözü edildiği gibi, pasaport kopyası gerekmektedir. Ayni zamanda yöneticilerin kendi ülkelerindeki İçişleri Bakanlığı veya Polis Departmanından, hiçbir suça karışmadıklarına dair bir temiz kağıdı almaları gerekmektedir.
Kıbrıs yasalarına göre, yabancı uyruklu hissedarları olan şirketin sermaye hissesi, şirketin kuruluş tarihinde tamamen ödenmiş olmalıdır. KKTC’deki şirketler için minimum sermaye hissesi yaklaşık $100,000 Amerikan Doları civarındadır. Bu miktar KKTC’de banka hesabında depozito olarak korunmalı ve şirket kurulana/birleşene dek bloke edilmelidir.